Czym jest SQL injection (SQLi)?

Na naszym blogu opisaliśmy już szereg zagrożeń, które czekają na Ciebie w sieci. Są to między innymi: vishing, phishing czy ataki DDoS.

W tym artykule przedstawimy Ci pojęcie SQL injection (SQLi), które stanowi niebezpieczną lukę, wykorzystaną przez hakerów do wykradania danych lub naruszania integralności systemów. Przedstawimy Ci naturę SQL injection: mechanizmu tego ataku, sposoby jego wykrywania oraz skuteczne strategie zapobiegania. Te informacje pozwolą Ci zrozumieć i uchronić się przed tego typu zagrożeniem.

Czym jest SQL?

SQL (ang. Structured Query Language) to język programowania, stosowany w rozwiązywaniu konkretnych problemów z zarządzaniem bazami danych. Jest to ustrukturyzowany język zapytaniowy, co oznacza, że kierowane do bazy danych zapytania otrzymują w odpowiedzi zestawienia danych. Dzięki językowi SQL można stworzyć bazy danych, z których można pobierać i modyfikować dane.

Zrozumienie SQL injection jest kluczowe dla programistów, administratorów systemów oraz ekspertów ds. bezpieczeństwa, aby chronić aplikacje internetowe przed potencjalnymi zagrożeniami i utratą danych. Dołącz do tego grona, by móc lepiej chronić swoją stronę internetową lub aplikację.

Na czym polega SQL injection?

SQL injection to atak hakerski polegający na manipulacji zapytaniami SQL przekazywanymi do bazy danych poprzez formularze internetowe, parametry URL lub inne elementy interaktywnej strony internetowej.

Przeprowadzenie ataku SQL injection jest możliwe po znalezieniu luki w zabezpieczeniach baz danych SQL. Luka w zabezpieczeniach przed SQL injection (SQLi) może dotyczyć dowolnej witryny internetowej lub aplikacji internetowej korzystającej z bazy danych SQL, takiej jak MySQL, Oracle, SQL Server lub inne. W przypadku stron internetowych najczęściej odnajdywana jest luka w oprogramowaniu, które tworzy zapytania do bazy bez odpowiedniego przygotowania parametrów będących częścią składową tego zapytania – brak filtrowania danych wejściowych (z formularzy, parametrów GET czy nawet cookies i local storage). Haker przeprowadza próby, które pozwalają mu na podanie danych wejściowych do bazy danych, które umożliwią “wdarcie się”. Siłowe “wstrzyknięcie” złośliwych danych pozwala już na wykonywanie poleceń i manipulację informacjami. Ze względu na proces “wstrzyknięcia” atak nosi nazwę SQL injection.

Ten rodzaj ataku prowadzi do nieautoryzowanego dostępu do bazy danych, wycieku poufnych informacji, a nawet całkowitego przejęcia kontroli nad systemem. Przejęcie kontroli nad bazą danych sprawia, że haker może nią manipulować: tworzyć kopie, pobierać oraz kasować dane.

Na co wpływa SQL injection?

Celem ataków SQL jest warstwa baz danych stron internetowych. Zwykle są to ataki mające na celu kradzież danych klientów ze stron internetowych. Udane ataki skutkują nieautoryzowanym dostępem m.in. do:

• danych osobowych,
• haseł,
• szczegółów dotyczących płatności.

Przykładem takiego nieautoryzowanego dostępu do danych jest odkrycie Jeremiah Jacksa, iż witryna Guess.com jest podatna na atak polegający na wstrzyknięciu kodu SQL. To umożliwiło każdemu, kto był w stanie skonstruować odpowiednio spreparowany adres URL, pobranie ponad 200 000 nazwisk, numerów kart kredytowych i dat ważności z bazy danych klientów witryny. To wydarzenie miało miejsce w lutym 2002.

Skutki SQLi

SQL injection (SQLi) prowadzi do szeregu negatywnych skutków, które wpływają na bezpieczeństwo aplikacji internetowych oraz integralność danych. Główne konsekwencje SQL injection to:

1. Naruszenie poufności i integralności danych. Umożliwienie hakerom dostępu do poufnych danych przechowywanych w bazie danych, takich jak hasła, dane osobowe klientów, dane finansowe itp. Atakujący może modyfikować, usuwać lub dodawać dane w bazie danych, co prowadzi do naruszenia ich spójności. To może skutkować zmianą zawartości witryny internetowej, fałszywymi informacjami, a nawet usunięciem lub zniszczeniem ważnych danych.
2. Wykonanie nieautoryzowanych operacji. SQL injection może umożliwić wykonanie nieautoryzowanych operacji w systemach opartych o bazy danych, takich jak tworzenie kopii zapasowych, tworzenie nowych kont użytkowników z uprawnieniami administratora itp. To z kolei może prowadzić do nieautoryzowanych operacji czy utraty środków pieniężnych.
3. Zatrzymanie działania aplikacji. W niektórych przypadkach, gdy atak jest szczególnie agresywny lub skomplikowany, SQL injection może spowodować zatrzymanie działania aplikacji lub usługi, co prowadzi do niedostępności Twoich usług dla użytkowników. A to z kolei odbija się utratą zaufania i reputacji wśród Twoich klientów i odbiorców.

Wpływ SQL injection jest bardzo szkodliwy dla marki. Prowadzi do utraty zaufania użytkowników, strat finansowych oraz szkody wizerunkowej. SQLi to istotne zagrożenie, które wymaga uwagi i odpowiednich środków zapobiegawczych.

Jak zapobiegać atakom SQL injection?

Nieodzownym elementem każdego ataku jest jego zapobieganie. Podobnie jest z bazami SQL. Jednym ze sposobów zapobiegania atakom SQLi jest sprawdzanie poprawności danych wejściowych, czyli tych, które klienci (lub hakerzy) wprowadzają np. podczas logowania. Z tego powodu kod aplikacji lub strony nie powinien nigdy używać danych “wejściowych” (czyli np. wprowadzonych do formularza). Powinieneś używać oczyszczonych danych, np. ze złośliwego oprogramowania, dodanych spacji czy cudzysłowów. Dzięki temu, nawet jeśli w oprogramowaniu znajduje się luka, będziesz w stanie zapobiec jej odkryciu i włamaniu się przez hakerów.

Kilka rad dotyczących zapobiegania atakom

Warto podkreślić, że zapobieganie atakom hakerskim typu SQL injection nie jest łatwe i stosowane techniki zależą od typu bazy SQL, luki w bazie SQL i samego języka oprogramowania. Jest jednak kilka zasad, których przestrzeganie, pomoże Ci w zapobieganiu tego typu atakom. Na co w takim razie powinieneś zwrócić uwagę?

1. Utrzymuj zasadę świadomości. To reguła, która sprawdza się przy każdego typu atakach. Dobrze by było, gdyby zaangażowane w dany projekt były osoby odpowiednio przeszkolone w zakresie bezpiecznego projektowania aplikacji. Są to nie tylko programiści, ale również testerzy, Project Managerzy czy administratorzy.
2. Strać zaufanie. Jako osoba administrująca bazami danych lub projektująca aplikację powinieneś założyć, że zdarzą się ataki hakerskie, które na wszelkie sposoby będą próbowały złamać dostęp do aplikacji. Będą to również ataki SQLi, które spróbują wedrzeć się do baz danych bez względu na postawione przeszkody. Traktowanie różnego rodzaju wprowadzanych danych jednakowo, sprawi, że niezależnie od intencji, Twoje aplikacje będą bezpieczne.
3. Filtruj dane wprowadzane przez użytkowników. Filtrowanie danych na podstawie wewnętrznych czarnych list nie zawsze przynosi pożądany efekt. Hakerzy znajdą sposób na zmianę danych, które są wciągnięte na czarną listę. Użyją innego adresu IP i innych danych. W takim wypadku korzystaj z białych list, które zawierają informacje o autoryzowanych adresach IP lub słowach kluczowych.
4. Korzystaj z najnowszych technologii. Nierzadko słyszysz zapewne o podatności konkretnych technologii na ataki. Najczęściej są to nieaktualne już lub niewspierane aplikacje, oparte o stare oprogramowanie. W związku z tym, korzystaj z najnowszych technologii, które zostały przetestowane i są związane z używanym przez Ciebie językiem.
5. Wykorzystaj gotowe rozwiązania. Nie buduj tarcz ochronnych od zera. Skorzystaj z mechanizmów ochronnych, wbudowanych w nowoczesne technologie. Dzięki nim zaoszczędzisz czas i będziesz mógł go poświęcić na konfigurację sparametryzowanych zapytań lub składowanych procedur.
6. Decentralizuj bazy danych. Podzielenie baz danych zredukuje skutki ataku SQLi. W przypadku udanego ataku haker dostanie się do części np. sklepu internetowego, a nie jego całości, w tym np. danych wrażliwych.

SQLi – wciąż realne zagrożenie

SQL injection (SQLi) jest ogromnym zagrożeniem, dlatego posiadanie odpowiedniej wiedzy pozwoli Ci na odpowiednie zapobieganie atakom SQLi. Wiedza w kontekście bezpieczeństwa aplikacji internetowych powinna być dla Ciebie jednym z kluczowych elementów prowadzenia biznesu. Stosowanie odpowiednich praktyk programistycznych oraz środków obronnych pomoże Ci w budowaniu bezpieczniejszych aplikacji. Pamiętaj o kontrolowaniu oraz filtrowaniu danych wejściowych do aplikacji, a także o korzystaniu z gotowych mechanizmów ochronnych. Dzięki podzieleniu baz danych na mniejsze partie będziesz mógł sprawniej zarządzać atakiem i szybciej rozwiązać powstały problem. Mamy nadzieję, że po przeczytaniu artykułu lepiej rozumiesz mechanizm ataku, jego skutki oraz możliwości zapobiegania.